Możesz funkcjonować i nadal być uzależniony

Jednym z największych błędnych przekonań na temat uzależnienia jest to, że jeśli uda ci się utrzymać pracę, dom, samochód i nie pójdziesz do więzienia, to te rzeczy określają, czy jesteś uzależniony, czy nie. Prawda jest jednak taka, że aby wytrzeźwieć, nie trzeba sięgać dna w tradycyjnym rozumieniu tego słowa.

Uzależnienie to spektrum i są ludzie, którzy pasują do każdej kategorii. Na skrajnym końcu uzależnienia znajdują się osoby, które straciły wszystko, stały się bezdomne, nie mają pracy i trzymają się życia na krawędzi. To właśnie o takich osobach często słyszymy w wiadomościach i w społeczeństwie, i pasują one do stereotypu, jaki przeciętny człowiek uważa za osobę uzależnioną.

Wiele osób nie rozumie, że istnieją ludzie na drugim końcu spektrum uzależnień i pomiędzy nimi. Są ludzie, którzy piją dwa lub trzy razy w tygodniu, są tacy, którzy upijają się dwa razy w miesiącu, a także tacy, którzy co wieczór piją wino w domu, ale nigdy nie spotkali się z poważnymi konsekwencjami. Uzależnienie nie jest czarno-białe i nawet jeśli ktoś prowadzi normalne życie, nie oznacza to, że nie da sobie z nim rady.

Co to jest uzależnienie wysokofunkcjonujące?

Chociaż termin "uzależniony dobrze funkcjonujący" nie jest terminem naukowym, można przyjąć, że oznacza on osobę ze spektrum uzależnień, która nie straciła wszystkiego. Osoba taka może nie doświadczać wielu zewnętrznych negatywnych skutków swojego picia i używania, ale nie oznacza to, że uzależnienie nie wpłynęło na jej życie. U osób uzależnionych wysoko funkcjonujących często występują następujące cechy:

• Kontrolują swoje życie. Często mają wrażenie, że wszystko trzymają w garści, ale żonglują wieloma rzeczami naraz.

• Nie doświadczyły niszczących konsekwencji używania alkoholu i narkotyków. Mogli doświadczyć pewnych negatywnych skutków, ale udało im się je przezwyciężyć.

• Zaprzeczanie jest silne. Wynika to z faktu, że nie wierzą w to, że ich używanie jest problemem, ponieważ nie mają żadnych niszczących konsekwencji.

• Brak kaca. Osoby wysoko funkcjonujące mogą nie doświadczać kaca, ponieważ są przyzwyczajone do tego, że muszą zajmować się codziennymi obowiązkami w czasie zażywania. Z drugiej strony, mogą doświadczać kaca, ale są przyzwyczajeni do chodzenia do pracy i wykonywania zadań na kacu.

• Nieświadomość pomocy. Wielu wysoko funkcjonujących uzależnionych lub alkoholików nie wie, że pomoc jest dla nich dostępna i że każdy może wyzdrowieć, nawet osoby, które nie widzą najciemniejszych głębin swojego uzależnienia. Mogą nie brać pod uwagę, że trzeźwość i leczenie uzależnień może być dla nich.

• Otaczają się innymi osobami, które piją i używają podobnie. Jest to taktyka stosowana przez wiele osób cierpiących na zaburzenia związane z używaniem substancji. Często lgniemy do tych, którzy piją i używają podobnie jak my. W przypadku wysokofunkcjonującego alkoholika łatwiej jest mu ignorować własne nawyki, jeśli otacza się innymi, którzy według niego piją lub używają częściej lub w większym stopniu.

Jak rozpoznać, czy jesteś uzależniony, czy jesteś alkoholikiem?

Skoro już wiesz, co to jest uzależnienie wysokofunkcjonujące lub alkoholizm, jak możesz sprawdzić, czy nim jesteś? Jak rozpoznać, że nadszedł czas, abyś potrzebował pomocy? Czy osoby wysoko funkcjonujące też potrzebują pomocy?

• Nie porównuj się z innymi. Przyjrzyj się realnie temu, jak picie i używanie alkoholu wpływa na Twoje życie. Porównywanie się może pomóc ci w utrzymaniu się w uzależnieniu. Jeśli porównujesz się z innymi, nie masz prawdziwego obrazu tego, jak twój nałóg wpływa na twoje życie.

• Zbadaj, jak się czujesz w środku. Sam wiem, że na zewnątrz wyglądałem na szczęśliwego, odnoszącego sukcesy i zadowolonego. Ale w głębi duszy byłem pozbawiony poczucia własnej wartości, czułem się winny, zawstydzony i smutny. Musiałam być ze sobą szczera i kiedy ból stał się zbyt wielki, wiedziałam, że potrzebuję zmiany.

• Zrozum, jak i dlaczego używasz alkoholu i narkotyków. Co mam przez to na myśli? To znaczy, że powinieneś zbadać, dlaczego sięgasz po alkohol i narkotyki. Czy pijesz stare wina ze względu na smak? Jeden kieliszek na raz? A może pijesz każdy rodzaj alkoholu, jaki wpadnie Ci w ręce? Czy pijesz w złe czy dobre dni? Czy sięgasz po alkohol i narkotyki, kiedy jesteś rozżalony lub nie radzisz sobie z życiem? Te codzienne nawyki określają, czy Twoje używanie jest problematyczne, czy nie. Nawet jeśli nie pijesz i nie zażywasz codziennie, jeśli robisz to, aby poradzić sobie z emocjami, jest to problematyczne.

• Czy można się dobrze bawić bez narkotyków i alkoholu? Jeśli jesteś przekonany, że zabawa jest możliwa tylko wtedy, gdy w Twoim otoczeniu są narkotyki i alkohol, być może powinieneś dokładniej przyjrzeć się swoim nawykom. Byłem jedną z osób, które uważały, że świat kręci się wokół alkoholu. Jeśli nie piłeś na weselu, jaki był sens w tym, żeby tam być? Dopiero w trzeźwości zrozumiałem, że jest to wypaczony obraz rzeczywistości.

• Tkwisz w tym cyklu. Jeśli chcesz ograniczyć lub rzucić picie, ale mimo to decydujesz się pić, być może utknąłeś w cyklu uzależnienia. Ten cykl może być toksyczny i wyczerpujący. Nie jestem w stanie powiedzieć, ile razy składałem sobie ciche obietnice, że przez tydzień lub miesiąc nie będę pił, tylko po to, by następnego dnia znaleźć powód do picia. Wyjście z tego cyklu może wydawać się niemożliwe, ale prawda jest taka, że jest to możliwe. Nie musisz wiecznie żyć w ten sposób.

Niezależnie od tego, czy znajdujesz się w dolnej, górnej, czy środkowej części spektrum uzależnień, pomoc jest dostępna, a wyzdrowienie możliwe. Chciałbym, żeby ktoś mi to powiedział, kiedy tkwiłem w cyklu picia. Nie sądziłem, że trzeźwość jest dla mnie. Nie sądziłem, że mam problem, a jednak miałem. Czuję ulgę, że dałem szansę trzeźwości, bo dzięki niej zyskałem wdzięczność, szczęście i chęć do życia lepiej, niż kiedykolwiek wydawało mi się to możliwe.